QUẢ VƯỜN ỔI
Hoàng
Cầm
Nằm trên bãi cát thư tâm
Sông nước sinh thuyền Em đẩy tới
Có gió có buồm có dòng có lái
Trách gì ai xô dạt đến bờ hoang
Em mười hai tuổi tìm theo
Chị
Qua cầu bà Sấm, bến cô Mưa
Đi...
ngày tháng lụi tìm không thấy
Giải yếm lòng trai mải phất cờ
Cách nhau ba bước vào Vườn Ổi
Chị xoạc cành ngang
Em gốc cây
- Xin chị một quả chín!
- Quả
chín quá tầm tay
- Xin chị một quả ương!
- Quả ương chim khoét thủng
Lẽo đẽo Em đi vườn mai sau
Cúi nhặt chiều mưa dăm quả rụng [1]
Hoàng
Cầm cho biết ông viết Về Kinh Bắc
trong khoảng từ lập thu 1959 đến giữa xuân 1960 [2], sau sự kiện Nhân Văn Giai Phẩm. Tuy vậy, phải đến năm 1994, nghĩa là hơn 30 năm sau, Về Kinh Bắc mới được xuất bản. Tập thơ là
sự trở về với mạch nguồn văn hóa Kinh Bắc, cũng
là sự trở về với tâm tình thiêng liêng của tác giả, dẫu cho, như chính ông nói trong
những dòng Ước nguyện: Bốn tám dáng thơ đi tám nhịp/ Tuần du chưa vợi
khối ân tình. Đó là kết quả của một cuộc tuần du nội tâm lạ thường.
Quả vườn ổi nằm trong Nhịp 5 - Còn Em, trong chùm bài tập trung về chủ đề tình yêu, đặc biệt mối tình Chị - Em nổi tiếng: Cây Tam cúc, Lá Diêu Bông, Cỏ Bồng Thi, Nước sông Thương… “Cốt truyện”, dù sơ giản (vì mục tiêu của nó là trữ tình, không phải thuật sự), vẫn đóng vai trò như xương sống của bài thơ trữ tình này (và khá nhiều bài khác trong Về Kinh Bắc).
