TRONG IM LẶNG DIỆU KỲ
(Về tập Lịch mùa của Pháp Hoan, 2016, AJAR Press/ Fish Eyes Series)
Lê Hồ Quang
“Cảm nhận trong im lặng diệu kỳ”
là một ý trong bài Tĩnh tọa của Pháp Hoan và cũng chính là tứ xuyên suốt
Lịch mùa - tập thơ đầu tay của tác giả này. Trong tập thơ, “im lặng”
trước hết là một trạng thái chủ thể:
Đóng mọi giác quan lại
trong căn phòng bóng tối
đêm xanh hơi thở
sâu lắng, rung động tiếng chuông ngân
Một dòng sông chảy trên một dòng sông
một ý tưởng tràn trên một ý tưởng
… Đóng mọi giác
quan lại
Và cảm nhận trong
im lặng diệu kỳ
Những chu kỳ của
diệt và sinh
Luân chuyển trong
mê đồ của thực tại
Nói theo ngôn ngữ nhà
Phật, ở đây, “im lặng” chính là một hình thức quán tưởng tâm ý, để thân tâm an
trú trong thanh tịnh, và từ đó mà bản chất của vạn pháp được hiển lộ. Trong im
lặng, không có sự phân biệt nhị nguyên. Ở đó, tốt/xấu, cao/thấp, trắng/đen,
sống/chết, tôi/ta, cá nhân/vũ trụ... đều là Một, trong cõi thanh tịnh. Cho nên,
im lặng là Không, nhưng im lặng cũng là Có, là Đầy đủ. Khi ta hiểu theo cách
đó, im lặng đã mang một ý nghĩa khác. Đó là đặc tính chủ thể nhưng nó đã phản
chiếu và bao hàm trạng thái, đặc tính khách thể - thế giới thiên nhiên, con
người và thơ ca mà cái tôi tìm kiếm, hướng về. “Im lặng diệu kỳ”, do đó,
vừa là xuất phát điểm của hành trình nội tâm, vừa là phương cách diễn tả, đồng
thời, cũng là đối tượng và đích đến. Bởi vậy, như một nghịch lý dễ hiểu, Lịch
mùa, dù được mô tả trong/ bằng im lặng, nhưng đã cho thấy cả một thế giới
xôn xao cảm giác và rung động. Đó không chỉ là rung động của giác quan vật chất mà còn là những
rung động tâm linh xuất phát tự thân tâm vị thiền sinh trẻ tuổi, người dường
như luôn biết tìm thấy nỗi hân hoan trong từng khoảnh khắc sống.
